श्रीमद्भगवद्गीता
पञ्चमोऽध्यायः संन्यासयोगः
अर्जुन उवाच
संन्यासं कर्मणां कृष्ण पुनर्योगं च शंससि ।
श्रीभगवानुवाच
संन्यासः कर्मयोगश्च निःश्रेयसकरावुभौ ।
ज्ञेयः स नित्यसंन्यासी यो न द्वेष्टि न काङ्क्षति ।
सांख्ययोगौ पृथग्बालाः प्रवदन्ति न पण्डिताः ।
यत्सांख्यैः प्राप्यते स्थानं तद्योगैरपि गम्यते ।
संन्यासस्तु महाबाहो दुःखमाप्तुमयोगतः ।
योगयुक्तो विशुद्धात्मा विजितात्मा जितेन्द्रियः ।
नैव किंचित्करोमीति युक्तो मन्येत तत्त्ववित् ।
प्रलपन्विसृजन्गृह्णन् उन्मिषन्निमिषन्नपि ।
ब्रह्मण्याधाय कर्माणि सङ्गं त्यक्त्वा करोति यः ।
कायेन मनसा बुद्ध्या केवलैरिन्द्रियैरपि ।
युक्तः कर्मफलं त्यक्त्वा शान्तिमाप्नोति नैष्ठिकीम् ।
सर्वकर्माणि मनसा संन्यस्यास्ते सुखं वशी ।
नादत्ते कस्यचित्पापं न चैव सुकृतं विभुः ।
ज्ञानेन तु तदज्ञानं येषां नाशितमात्मनः ।
तद्बुद्धयस्तदात्मानः तन्निष्ठास्तत्परायणाः ।
विद्याविनयसंपन्ने ब्राह्मणे गवि हस्तिनि ।
इहैव तैर्जितः सर्गः येषां साम्ये स्थितं मनः ।
न प्रहृष्येत्प्रियं प्राप्य नोद्विजेत्प्राप्य चाप्रियम् ।
बाह्यस्पर्शेष्वसक्तात्मा विन्दत्यात्मनि यत्सुखम् ।
ये हि संस्पर्शजा भोगाः दुःखयोनय एव ते ।
शक्नोतीहैव यः सोढुं प्राक्शरीरविमोक्षणात् ।
योऽन्तःसुखोऽन्तरारामः तथान्तर्ज्योतिरेव यः ।
लभन्ते ब्रह्मनिर्वाणम् ॠषयः क्षीणकल्मषाः ।
कामक्रोधवियुक्तानां यतीनां यतचेतसाम् ।
स्पर्शान्कृत्वा बहिर्बाह्यान् चक्षुश्चैवान्तरे भ्रुवोः ।
यतेन्द्रियमनोबुद्धिः मुनिर्मोक्षपरायणः ।
ॐ तत्सदिति श्रीमद्भगवद्गीतासूपनिषत्सु ब्रह्मविद्यायां योगशास्त्रे
श्रीकृष्णार्जुनसंवादे कर्मसन्न्यासयोगो नाम पञ्चमोऽध्यायः ॥ ५ ॥
अर्जुन उवाच
संन्यासं कर्मणां कृष्ण पुनर्योगं च शंससि ।
श्रीभगवानुवाच
संन्यासः कर्मयोगश्च निःश्रेयसकरावुभौ ।
ज्ञेयः स नित्यसंन्यासी यो न द्वेष्टि न काङ्क्षति ।
सांख्ययोगौ पृथग्बालाः प्रवदन्ति न पण्डिताः ।
यत्सांख्यैः प्राप्यते स्थानं तद्योगैरपि गम्यते ।
संन्यासस्तु महाबाहो दुःखमाप्तुमयोगतः ।
योगयुक्तो विशुद्धात्मा विजितात्मा जितेन्द्रियः ।
नैव किंचित्करोमीति युक्तो मन्येत तत्त्ववित् ।
प्रलपन्विसृजन्गृह्णन् उन्मिषन्निमिषन्नपि ।
ब्रह्मण्याधाय कर्माणि सङ्गं त्यक्त्वा करोति यः ।
कायेन मनसा बुद्ध्या केवलैरिन्द्रियैरपि ।
युक्तः कर्मफलं त्यक्त्वा शान्तिमाप्नोति नैष्ठिकीम् ।
सर्वकर्माणि मनसा संन्यस्यास्ते सुखं वशी ।
नादत्ते कस्यचित्पापं न चैव सुकृतं विभुः ।
ज्ञानेन तु तदज्ञानं येषां नाशितमात्मनः ।
तद्बुद्धयस्तदात्मानः तन्निष्ठास्तत्परायणाः ।
विद्याविनयसंपन्ने ब्राह्मणे गवि हस्तिनि ।
इहैव तैर्जितः सर्गः येषां साम्ये स्थितं मनः ।
न प्रहृष्येत्प्रियं प्राप्य नोद्विजेत्प्राप्य चाप्रियम् ।
बाह्यस्पर्शेष्वसक्तात्मा विन्दत्यात्मनि यत्सुखम् ।
ये हि संस्पर्शजा भोगाः दुःखयोनय एव ते ।
शक्नोतीहैव यः सोढुं प्राक्शरीरविमोक्षणात् ।
योऽन्तःसुखोऽन्तरारामः तथान्तर्ज्योतिरेव यः ।
लभन्ते ब्रह्मनिर्वाणम् ॠषयः क्षीणकल्मषाः ।
कामक्रोधवियुक्तानां यतीनां यतचेतसाम् ।
स्पर्शान्कृत्वा बहिर्बाह्यान् चक्षुश्चैवान्तरे भ्रुवोः ।
यतेन्द्रियमनोबुद्धिः मुनिर्मोक्षपरायणः ।
ॐ तत्सदिति श्रीमद्भगवद्गीतासूपनिषत्सु ब्रह्मविद्यायां योगशास्त्रे
श्रीकृष्णार्जुनसंवादे कर्मसन्न्यासयोगो नाम पञ्चमोऽध्यायः ॥ ५ ॥
No comments:
Post a Comment