Pages

Chapter-8

 श्रीमद्भगवद्गीता
अष्टमोऽध्यायः     अक्षरब्रह्मयोगाः
 
अर्जुन  उवाच
किं तद्ब्रह्म किमध्यात्मं   किं कर्म पुरुषोत्तम
अधिभूतं च किं प्रोक्तम्   अधिदैवं किमुच्यते ॥ ८-१
 
अधियज्ञः कथं कोऽत्र   देहेऽस्मिन्मधुसूदन
प्रयाणकाले च कथं   ज्ञेयोऽसि नियतात्मभिः ८-२
 
श्रीभगवानुवाच
अक्षरं ब्रह्म परमं   स्वभावोऽध्यात्ममुच्यते
भूतभावोद्भवकरः   विसर्गः कर्मसंज्ञितः ॥ ८-३
 
अधिभूतं क्षरो भावः   पुरुषश्चाधिदैवतम्
अधियज्ञोऽहमेवात्र   देहे देहभृतां वर ॥ ८-४
 
अन्तकाले च मामेव   स्मरन्मुक्त्वा कलेवरम्
यः प्रयाति स मद्भावं   याति नास्त्यत्र संशयः ॥ ८-५
 
यं यं वापि स्मरन्भावं   त्यजत्यन्ते कलेवरम्
तं तमेवैति कौन्तेय   सदा तद्भावभावितः ॥ ८-६
 
तस्मात्सर्वेषु कालेषु   मामनुस्मर युध्य च
मय्यर्पितमनोबुद्धिः   मामेवैष्यस्यसंशयम् ॥ ८-७
 
अभ्यासयोगयुक्तेन   चेतसा नान्यगामिना
परमं पुरुषं दिव्यं   याति पार्थानुचिन्तयन् ॥ ८-८
 
कविं पुराणमनुशासितारम्   मणोरणीयांसमनुस्मरेद्यः
सर्वस्य धातारमचिन्त्यरूपम्   मादित्यवर्णं तमसः परस्तात् ॥ ८-९
 
प्रयाणकाले मनसाऽचलेन   भक्त्या युक्तो योगबलेन चैव
भ्रुवोर्मध्ये प्राणमावेश्य सम्यक्   स तं परं पुरुषमुपैति दिव्यम् ॥ ८-१०
 
यदक्षरं वेदविदो वदन्ति   विशन्ति यद्यतयो वीतरागाः
यदिच्छन्तो ब्रह्मचर्यं चरन्ति   तत्ते पदं संग्रहेण प्रवक्ष्ये ॥ ८-११
 
सर्वद्वाराणि संयम्य   मनो हृदि निरुध्य च
मूर्ध्न्याधायात्मनः प्राणम्   आस्थितो योगधारणाम् ॥ ८-१२
 
ओमित्येकाक्षरं ब्रह्म   व्याहरन्मामनुस्मरन्
यः प्रयाति त्यजन्देहं   स याति परमां गतिम् ॥ ८-१३
अनन्यचेताः सततं   यो मां स्मरति नित्यशः
तस्याहं सुलभः पार्थ   नित्ययुक्तस्य योगिनः ॥ ८-१४
 
मामुपेत्य पुनर्जन्म   दुःखालयमशाश्वतम्
नाप्नुवन्ति महात्मानः   संसिद्धिं परमां गताः ॥ ८-१५
 
आब्रह्मभुवनाल्लोकाः   पुनरावर्तिनोऽर्जुन
मामुपेत्य तु कौन्तेय   पुनर्जन्म न विद्यते ॥ ८-१६
 
सहस्रयुगपर्यन्तम्   अहर्यद्ब्रह्मणो विदुः
रात्रिं युगसहस्रान्तां   तेऽहोरात्रविदो जनाः ॥ ८-१७
 
अव्यक्ताद्व्यक्तयः सर्वाः   प्रभवन्त्यहरागमे
रात्र्यागमे प्रलीयन्ते   तत्रैवाव्यक्तसंज्ञके ॥ ८-१८
 
भूतग्रामः स एवायं   भूत्वा भूत्वा प्रलीयते
रात्र्यागमेऽवशः पार्थ   प्रभवत्यहरागमे ॥ ८-१९
 
परस्तस्मात्तु भावोऽन्योऽ  व्यक्तोऽव्यक्तात्सनातनः
यः स सर्वेषु भूतेषु   नश्यत्सु न विनश्यति ॥ ८-२०
 
अव्यक्तोऽक्षर इत्युक्तः   तमाहुः परमां गतिम्
यं प्राप्य न निवर्तन्ते   तद्धाम परमं मम ॥ ८-२१
 
पुरुषः स परः पार्थ   भक्त्या लभ्यस्त्वनन्यया
यस्यान्तःस्थानि भूतानि   येन सर्वमिदं ततम् ॥ ८-२२
 
यत्र काले त्वनावृत्तिम्   आवृत्तिं चैव योगिनः
प्रयाता यान्ति तं कालं   वक्ष्यामि भरतर्षभ ॥ ८-२३
 
अग्निर्ज्योतिरहः शुक्लः   षण्मासा उत्तरायणम्
तत्र प्रयाता गच्छन्ति   ब्रह्म ब्रह्मविदो जनाः ॥ ८-२४
 
धूमो रात्रिस्तथा कृष्णः   षण्मासा दक्षिणायनम्
तत्र चान्द्रमसं ज्योतिः   र्योगी प्राप्य निवर्तते ॥ ८-२५
 
शुक्लकृष्णे गती ह्येते   जगतः शाश्वते मते
एकया यात्यनावृत्तिम्   अन्ययाऽवर्तते पुनः ॥ ८-२६
 
नैते सृती पार्थ जानन्    योगी मुह्यति कश्चन
तस्मात्सर्वेषु कालेषु   योगयुक्तो भवार्जुन ॥ ८-२७
 
वेदेषु यज्ञेषु तपःसु चैव   दानेषु यत्पुण्यफलं प्रदिष्टम्
अत्येति तत्सर्वमिदं विदित्वा   योगी परं स्थानमुपैति चाद्यम् ॥ ८-२
 
 
ॐ तत्सदिति श्रीमद्भगवद्गीतासूपनिषत्सु ब्रह्मविद्यायां योगशास्त्रे
श्रीकृष्णार्जुनसंवादे अक्षरब्रह्मयोगो नामाष्टमोऽध्यायः  ॥ 

No comments:

Post a Comment